شیمی تجزیه

شیمی تجزیه شامل جداسازی ، شناسایی و تعیین مقدار نسبی اجزای سازنده یک نمونه از ماده است.
دید کلی
شیمی تجزیه نقش حیاتی را در توسعه علوم مختلف به عهده دارد، لذا ابداع فنون جدید تجزیه و بسط و تکامل روشهای تجزیه شیمیایی موجود ، آنقدر سریع و گسترده است که اندکی درنگ در تعقیب رویدادهای تازه سبب بوجود آمدن فاصله‌های بسیار زیاد علمی خواهد شد. نقش این فنون در فعالیتهای تولیدی روز به روز گسترده‌تر و پردامنه‌تر می‌گردد. امروزه ، کنترل کیفیت محصولات صنعتی و غیر صنعتی ، جایگاه ویژه‌ای دارد که اساس این کنترل کیفیت را تجزیه‌های شیمیایی انجام شده به کمک روشهای مختلف تجزیه‌ای تشکیل می‌دهد.




سیر تحولی و رشد
اصولا توسعه و تغییر پایدار در فنون و روشهای تجزیه وجود دارد. طراحی دستگاه بهتر و فهم کامل مکانیسم فرآیندهای تجزیه‌ای ، موجب بهبود پایدار حساسیت ، دقت و صحت روشهای تجزیه‌ای می‌شوند. چنین تغییراتی به انجام تجزیه‌های اقتصادی‌تر کمک می‌کند که غالبا به حذف مراحل جداسازی وقت گیر ، منجر می‌شوند. باید توجه داشت که اگر چه روشهای جدید تیتراسیون مانند کریوسکوپی ، Pressuremetriz ، روشهای اکسیداسیون _ احیایی و استفاده از الکترود حساس فلوئورید ابداع شده‌اند، هنوز از روشهای تجزیه وزنی و تجزیه جسمی (راسب کردن ، تیتراسیون و استخراج بوسیله حلال) برای آزمایشهای عادی استفاده می‌شود.

به هر حال در چند دهه اخیر ، تکنیکهای سریعتر و دقیق‌ترِی بوجود آمده‌اند. در میان این روشها می‌توان به اسپکتروسکوپی ماده قرمز ، ماورای بنفش و اشعه X اشاره کرد که از آنها برای تشخیص و تعیین مقدار یک عنصر فلزی با استفاده از خطوط طیفی جذبی یا نشری استفاده می‌گردد. سایر روشها عبارتند از:


* کالریمتری (رنگ سنجی) که به توسط آن یک ماده در محلول بوسیله شدت رنگ آن تعیین می‌شود.
* انواع کروماتوگرافی که به توسط آنها اجزای یک مخلوط گازی بوسیله آن از درون ستونی از مواد متخلل یا از روی لایه‌های نازک جامدات پودری تعیین می‌گردند.
* تفکیکی محلولها در ستونهای تبادل یونی
* آنالیز عنصر ردیاب رادیواکتیو.

* ضمنا میکروسکوپی الکترونی و اپتیکی ، اسپکترومتری جرمی ، میکروآنالیز ، طیف‌سنجی رزونانس مغناطیسی هسته‌ای (NMR) و رزونانس چهار قطبی هسته نیز در همین بخش طبقه بندی می‌شوند.

خودکارسازی روشهای تجزیه‌ای در برخی موارد با استفاده از رباتهای آزمایشگاهی ، اهمیت روزافزونی پیدا کرده است. چنین شیوه‌ای ، انجام یکسری تجزیه‌ها را با سرعت ، کارایی و دقت بهتر امکانپذیر می‌سازد. میکروکامپیوترها با قابلیت شگفت‌انگیز نگهداری داده‌ها و بسته‌های نرم افزار گرافیکی بطور قابل ملاحظه‌ای موجبات جمع آوری ، نگهداری ، پردازش ، تقوبت و تفسیر داده‌های تجزیه‌ای را فراهم می‌آورند.

انواع تجزیه
وقتی آزمایش به شناسایی یک یا چند چیز جز از یک نمونه (شناسایی مواد) محدود می‌گردد، تجزیه کیفی نامیده می‌شود، در حالی که اگر آزمایش به تعیین مقدار یک گونه خاص موجود در نمونه (تعیین درصد ترکیب در مخلوطها یا اجزای ساختمانی یک ماده خالص) محدود گردد، تجزیه کمی نامیده می‌شود. گاهی کسب اطلاعاتی در زمینه آرایش فضایی اتمها در یک مولکول یا ترکیب بلورین ضروری است، یا تاکید حضور یا موقعیت برخی گروههای عامل آلی در یک ترکیب مورد تقاضا است، چنین آزمایشهایی تحت عنوان تجزیه ساختمانی نامیده می‌شوند و ممکن است با جزئیاتی بیش از یک تجزیه ساده مورد توجه قرار گیرند.

ماهیت روشهای تجزیه‌ای
روشهای تجزیه‌ای معمولا به دو دسته کلاسیک و دستگاهی طبقه بندی می‌شوند. روشهای کلاسیک شامل روشهای شیمیایی مرطوب ، نظیر وزن سنجی و عیار سنجی است. در واقع تفاوت اساسی بین روشهای دو دسته وجود ندارد. همه آنها مشتمل بر وابستگی یک اندازه گیری فیزیکی به غلظت آنالیت می‌باشند. در حقیقت روشهای تجزیه‌ای محدودی وجود دارند که صرفا دستگاهی‌اند و یا بیشتر آنها متضمن مراحل شیمیایی متعددی قبل از انجام اندازه گیری دستگاهی هستند.

کاربردهای شیمی تجزیه
کنترل کیفیت محصول
بیشتر صنایع تولیدی نیازمند به تولید با کیفیت یکنواخت هستند. برای کسب اطمینان از برآورده شدن این نیازمندی مواد اولیه و همچنین محصول نهایی تولید ، مورد تجزیه‌های شیمیایی وسیعی قرار می‌گیرند.

نمایش و کنترل آلوده کننده‌ها
فلزات سنگین پسمانده‌های صنعتی و حشره کشهای آلی کلردار ، دو مشکل کاملا شناخته شده مربوط به ایجاد آلودگی هستند. به منظور ارزیابی چگونگی توزیع و عیار یک آلوده کننده در محیط ، به یک روش تجزیه‌ای حساس و صحیح نیاز است و در کنترل پسابهای صنعتی ، تجزیه شیمیایی روزمره حائز اهمیت است.

مطالعات پزشکی و بالینی
عیار عناصر و ترکیبات مختلف در مایعات بدن ، شاخصهای مهمی از بی نظمی‌های فیزیولوژیکی می‌باشند. محتوی قند بالا در ادرار که نشانه‌ای از یک حالت دیابتی است و وجود سرب در خون ، از شناخته‌ترین مثالها در این زمینه می‌باشد.

عیارگیری
از دیدگاه تجارتی در برخورد با مواد خام نظیر سنگهای معدنی ، ارزش سنگ معدن ، از روی فلز موجود در آن تعیین می‌شود. این موضوع ، مواد با عیار بالا را نیز غالبا شامل می‌شود. بطوری که حتی تفاوت کم در غلظت می‌تواند از نظر تجاری تاثیر قابل ملاحظه‌ای داشته باشد. بنابراین یک روش تجزیه‌ای قابل اعتماد و صحیح از اهمیت اساسی برخوردار است.

آینده شیمی تجزیه
بروز مشکلات تجزیه‌ای در شکلهای جدیدش ادامه دارد. میزان تقاضای مربوط به انجام تجزیه در ابعاد وسیع توسط بسترهای دستگاهی بطور مداوم در حال افزایش است. کاوشهای فضایی ، نمونه‌های گمانه زنی و مطالعات اعماق دریاها مثالهایی از نیازهای قابل طرح می‌باشند. در دیگر زمینه‌ها نظیر مطالعات محیطی و بالینی ، فرم شیمیایی و دقیق یک عنصر در یک نمونه و نه غلظت کلی آن ، اهمیت فزاینده‌ای پیدا کرده است. دو مثال کاملا شناخته شده در این زمینه ، میزان سمیت بسیار زیاد ترکیبات آلی جیوه و سرب در مقایسه با ترکیبات مشابه معدنی است.

منبع:
http://daneshnameh.roshd.ir

 

زبان عمومی:

1-     گرامر  زبان عمومی کلیه رشته‌های کارشناسی ارشد، تألیف وحید عسگری، انتشارات: کانون فرهنگی آموزش. 

2-     لغت: 504 absolutely essntial words , TOFEL flash (vocabulary)  

3-      درک مطلب : TOFEL flash (Reading)

زبان تخصصی:

1- Scientific English for chemistry students Moghimi (Ph.D) and A. Mirjaie

2- واژه نامه شیمی گرایش چهارم زیر نظر دکتر علی پور جوادی 3- زبان تخصصی شیمی I و II دکتر حسن منصوری. دکتر علیرضا رضوانی، دکتر ملک طاهر مقصودلو …) انتشارات دانشگاه امام حسین.

شیمی آلی:

منابع اصلی: 1- شیمی آلی- ولهارد- ویرایش دوم- ترجمه میرمحمد صادقی (سه جلد). 2- نگرشی بر طیف‌سنجی- پاویا ترجمه برهمن موثق. 3- شیمی آلی- نوشته موریسون- بوید ویرایش ششم ترجمه سیدی- یاوری- میرشکرایی (سه جلد).

منابع جهت مطالعه بیشتر: 4- شیمی آلی- سولومونز- ویرایش ششم- ترجمه مجید هروی (سه جلد). 5- شناسایی سیستماتیک ترکیبات آلی- نوشته شراینر ترجمه مهران غیاثی. 6- شناسایی ترکیبات آلی به روش طیف‌سنجی- نوشته سیلور اشتاین ترجمه میرمحمد صادقی. 7- شیمی آلی تجربی ترجمه مجید هروی و برهمن موثق 8- نام‌گذاری در شیمی آلی مرکز نشر دانشگاهی 9-راهنمایی واکنش‌های شیمی آلی ترجمه عیسی یاوری، افسانه صدری  10- سنتز مواد آلی ترجمه دکتر علمدار آشناگر 11- واکنش‌ها و واکنشگرهای معروف در تهیه مواد آلی ترجمه مینو دبیری

شیمی فیزیک آلی:

1- شیمی  آلی پیشرفته Carey.

شیمی معدنی:

منابع اصلی: 1- شیمی معدنی I: دکتر ملاردی – دکتر آقا بزرگ (سه جلد)  2- شیمی معدنی I:دکتر حسین آقا بزرگ و دکتر حمیدرضا آقا بزرگ. انتشارات جهاد دانشگاهی، دانشگاه تربیت معلم . 3- شیمی معدنی II: دکتر آقا بزرگ، دکتر یوسفی انتشارات جهاد دانشگاهی، دانشگاه تربیت معلم.

منابع اضافی جهت مطالعه بیشتر:

4- شیمی معدنی میسلر و تار (جلد I و II)

 5- Inorganic chemistry by Shriver 5- Inorganic chemistry by Purcell & Kotz

شیمی آلی- فلزی:

1- شیمی آلی فلزی دکتر عابدینی- بقاعی. 2- شیمی آلی فلزی دکتر آذریان بقال.

 3- Organometallics, by Elschenborich, Salzer.

شیمی تجزیه:

منابع اصلی: 1- مبانی شیمی تجزیه اسکوگ جلد 1 و 2، مرکز نشر دانشگاهی . 2- اصول تجزیه دستگاهی اسکوگ- وست، جلد 1 و 2 مرکز نشر دانشگاهی. 3 - الکتروشیمی تألیف دکتر جمشید مفیدی انتشارات دانشگاه تهران.

منابع برای مطالعه بیشتر: 4- شیمی تجزیه کمی فریتس و شنک، جلد 1 و 2، انتشارات دانشگاه اصفهان . 5- شیمی تجزیه کمی هریس، جلد 1 و 2 مرکز نشر صنعتی اصفهان. 6- آمار برای شیمی تجزیه، ترجمه گلابی، انتشارات دانشگاه تبریز. 7- روش‌‌های دستگاهی در تجزیه شیمیایی یوئینگ- انتشارات دانشگاه شیراز. 8 - روش‌های کروماتوگرافی ترجمه سید واقف حسین، جمشید منظوری لشکر

شیمی فیزیک:

1- Levine. Phy. Chem. Latest, Ed. Mc. Grow- Hill. (19)

2- Atkins, P.W. Physical chemistry 4th ed.

3- Alberty, R.A. Phy. Chem. Latest Ed. John Willey.

4- Barrow. Phy. Chem. Latest Ed. Mc. Grow- Hill.

شیمی کوانتوم:

1- مبانی شیمی کوانتوم- لواین- ترجمه انتشارات دانشگاه مشهد. 2- شیمی کوانتومی‌هانا- ترجمه دکتر علی‌اکبر صبوری.

مبانی طیف‌سنجی مولکولی:

1- مبانی طیف‌سنجی مولکولی نوشته Banwell ترجمه دکتر اسلامپور- دکتر حسن‌پور انتشارات آستان قدس. 2- مبانی طیف‌سنجی مولکولی- هولاس- ترجمه دکتر اسلامپور- انتشارات دانشگاه تربیت معلم.

خوردگی فلزات:

1- Fontana, M,G, "Corrosion Engineering" McGraw Hill

2- ْUhlig, H.H, "Corrosion & corrosion Control "John wiley".

اصول تصفیه آب و پساب‌های صنعتی:

1- اصول تصفیه آب تألیف چالکش امیری. 2- شیمی و تصفیه فاضلاب تألیف شمس مصباح .

3- Handbook of Industrial water conditioning (BETZ).                  

 

*جهت یابی اسـتاد

اسـتاد انشـتین در خیابان اصلی دانشـگاه به داکتر«هارولد اوری» بر خورد. مدتی با هم حرف زدند و از کنفرانس آینده اسـتاد صحبت کردند. وقتی میخواسـتند از هم جدا شـوند. ناگهان انشـتین پرسـید.

ــ راستی اوری ما وقتی به هم رسـدیم من از کدام طرف می آمدم؟ــ از طرف مقابل. برای چی؟

ــ خوب شـد خیالم راحت شـد.فهمیدم که ناهارم را خورده بودم و داشـتم بر میگشـتم به دفترم.

*رشتیه پای کامپیوتر جو میگیرتش زنشو (سند تو ال) میکنه

*به رشتیه میگن بگو به جون زن و بچم . میگه: به جون رشت و حومه.

*چوپان دروغگو می میره تو قبر میپرسن اسمت چیه؟میگه دهقان فداکار

*بچه هه به دنیا میاد یه دستش مشت بوده مشتشو باز می کنن می بینن توش قرص ضد حاملگیه!

به نام خدا

شیمی ، علم اتم‌ها ، پیوندها و مولکولهاست. دانشی که می‌تواند خواص ماده ، چگونگی تغییرات و شیوه تولید آن‌ها را از هسته اتم گرفته تا کهکشان‌ها بررسی کند و رشته شیمی ، رشته‌ای است که به پرورش متخصصانی می‌پردازد که با مطالعه و تحقیق و آزمایش به ابداع و نوآوری پرداخته و یا فرآورده‌های شیمیایی را کنترل می‌کنند.
رشته شیمی دارای دو بخش علم شیمی و صنایع شیمی است که علم شیمی به‌عنوان یکی از علوم پایه زیربنای علوم مختلفی همچون بیولوژی ، بیوتکنولوژی ، پزشکی ، دندانپزشکی ، داروسازی و رشته‌های متعدد مهندسی است. اما صنایع شیمیایی عبارت است از صنایعی که در آنها واکنش شیمیایی انجام می‌گیرد، یعنی اقسام مواد اولیه تبدیل به محصولات جدید می‌گردد که خواص این محصولات تا حدودی با مواد اولیه متفاوت است.

مجموعه رشته شیمی (شیمی محض، شیمی کاربردی، شیمی دبیری) در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری از مجموعه رشته های علوم پایه است. که اهمیت و جذابیت خاص خود را داراست. بدون شک علوم پایه، پایه تمامی علوم و کاربردها در جامعه است. کار در زمینه علوم پایه و تحقیقات و سرمایه گذاری در آن جزو افتخارات خاص هر ملتی است. این رشته توسط داوطلبان آزمون سراسری که در گروههای ریاضی و تجربی تحصیل کرده اند انتخاب می گردد. سابقه طولانی این علم در زندگی بشر گویای اهمیت خاص آن برای اوست. این علم در طول تاریخ، بخصوص در دهه های اخیر،توسعه روز افزونی را طی نموده است. اختصاص جوایز بزرگ در سطح جهانی به این رشته (از جمله جایزه نوبل) گویای اهمیت شایان این رشته تحصیلی است. علم شیمی پایه ای است برای دیگر علوم تجربی، به طوری که امروز، گستردگی علم شیمی به حدی است که نمی توان آن را از شاخه های دیگر تحصیل مجزا و حد و مرزی برای آن مشخص نمود. اهمیت و کاربرد شیمی در پزشکی، دارو سازی، کشاورزی، صنایع غذایی، علم مواد، راه و ساختمان، صنایع پلاستیکی، رنگ و رزین و... بر هیچ کس پوشیده نیست.
پیشرفتهای اخیر ایران در توسعه کارخانجات مادر مانند پتروشیمی، پالایشگاه، صنایع پلاستیکی، صنایع غذایی و دارویی نیز توجه خاص به این رشته را ایجاب می کند. افزایش سطح کیفیت محصولات، اعمال استانداردهای مطلوب، همگی نیاز به ارتقای دانش شیمی دارد. یک آزمایشگاه خوب در هر موسسه و کارخانه ای با یک شیمی دان خوب می تواند بازدهی مطلوبی داشته باشد. اغلب آزمایشگاههای کارخانجات مادر یا کارخانجات تبدیلی معتبر در کشور توسط متخصصان و کارشناسان شیمی اداره می شود. با عنایت به گسترش فراگیر فرآیند تولید و توسعه، در کشور، توجه بیشتر به علم شیمی از ضروریات محسوب می گردد. در حال حاضر، رشته شیمی در مقطع کارشناسی در سه گرایش: شیمی محض، شیمی کاربردی و شیمی دبیری در اغلب دانشگاههای کشور ارائه می گردد. خوشبختانه مقاطع تحصیلات تکمیلی در گرایشهای متفاوت این رشته، در تعداد قابل توجهی از دانشگاههای مملکت دایر است و با توجه به سابقه طولانی رشته شیمی در دانشگاههای ایران، توان علمی متخصصان این رشته در وضعیت مطلوب و قابل قبولی است.
تعریف و هدف
دوره کارشناسی شیمی یکی از دوره های آموزش عالی است که دارای سه شاخه: شیمی محض، شیمی کاربردی و شیمی دبیری می باشد. هدف آن، آموزش و تربیت کارشناسان متخصص در زمینه های آموزش شیمی در دوره های مختلف دبیرستانی، راهنمایی و تربیت کمک پژوهشگر، آماده نمودن دانشجویان برای ورود به دوره کارشناسی ارشد و دکتری در ارتباط با تربیت کادر آموزشی و پژوهشی مورد نیاز دانشگاهها و موسسات تحقیقاتی و تربیت متخصصان مورد نیاز صنایع شیمیایی کشور است.
کارشناسان شیمی علاوه بر داشتن واحدهای مشترک درسی، واحدهای اختصاصی شاخه خاص خود را می گذرانند؛ البته دانشجویان برای انتخاب 15 واحد درسی حق انتخاب و آزادی عمل دارند (به جز گرایش دبیری که 3 واحد انتخابی دارند). با انتخاب درست این واحدها، دانشجویان در گرایش تخصصی تری مانند: شیمی فیزیک، شیمی تجزیه، شیمی آلی، شیمی معدنی، شیمی پلیمر، بیوشیمی و دیگر گرایشها اطلاعات تخصصی تری را کسب می نمایند.
اهمیت و جایگاه در جامعه
شیمی تنها علمی است که 104 عنصر طبیعت را همراه نام خود دارد و بررسی خواص، ساختمان، ترکیبات و اهمیت آنها در محدوده علم شیمی است. از آن جایی که جهان مادی از این عناصر تشکیل شده است، هیچ چیز در هیچ جا نمی توان یافت که بی نیاز از علم شیمی باشد. به عبارت دیگر، آثار شیمیایی در تمام کائنات یافت می شود؛ به طوری که اگر لحظه ای فعالیتهای شیمیایی از کائنات حذف شود،بلافاصله همه چیز متوقف خواهد گردید؛ دیگر نوری از خورشید ساطع نخواهد شد،حیاتی نخواهد بود، سوخت و سازی در بدن جانوران و گیاهان انجام نخواهد گرفت و ... . همه تحولات مادی در جامعه به شیمی وابسته است. اگر واکنشهای شیمیایی نباشند هیچ گونه تولیدی رخ نمی دهد، هیچ فعالیت اقتصادی وجود نخواهد داشت و هیچ ماده ای نخواهد بود که ساخت و سازی انجام گیرد.
مجموعه آنچه بیان شد نشانگر اهمیت شیمی و فرآیندهای آن در جامعه است. فعالیتهای عمده جامعه از جمله: کاربرد نفت، گاز، پتروشیمی، لاستیک، پلاستیک، صنایع غذایی، صنایع نساجی، دارویی، کشاورزی و... همگی شیمیایی هستند. افرادی که در جهان در ارتباط با علم شیمی کار می کنند بدون شک بیشتر از تمام علوم دیگر هستند.

 

طبقه بندی مواد شیمیایی

مواد شیمیایی بطور عمده به دو گروه بزرگ مواد معدنی و مواد آلی تقسیم بندی
می‌شوند. هر یک از این دو گروه ، در دو مبحث شیمی آلی و شیمی معدنی بررسی
می‌شوند. در این مطالعه ، خواص فیزیکی و شیمیایی مواد آلی و معدنی ، منابع
، طریقه سنتز و واکنش‌ها و ... مورد بررسی قرار می‌گیرند.



مواد شیمیایی آلی

در قدیم ، ماده آلی به ماده‌ای اطلاق می‌گردید که بوسیله بدن موجودات زنده
ساخته می‌شد. تا اینکه در سال 1828 ، "وهلر" (Wohler) دانشمند آلمانی ،
برای اولین بار جسمی به نام اوره به فرمول CO(NH2)2 را در آزمایشگاه از یک
ترکیب معدنی به نام ایزوسیانات تهیه نمود و از آن پس معلوم شد که می‌توان
مواد آلی را نیز در آزمایشگاه ساخت.

امروزه بیش از یک میلیون نوع ماده آلی شناخته شده است که بسیاری از آنها
را در آزمایشگاهها تهیه می‌کنند. مواد آلی ، به مواد غیر معدنی گفته
می‌شود و با مواد معدنی تفاوتهای کلی در چند مورد دارند.

مواد شیمیایی معدنی

اگر شیمی آلی به عنوان شیمی ترکیبات کربن ، عمدتا آنهایی که شامل هیدروژن
یا هالوژنها به علاوه عناصر دیگر هستند، تعریف شود، شیمی معدنی را می‌توان
بطور کلی به عنوان شیمی عناصر دیگر در نظر گرفت که شامل همه عناصر
باقیمانده در جدول تناوبی و همینطور کربن ، که نقش عمده‌ای در بیشتر
ترکیبات معدنی دارد، می‌گردد.

شیمی آلی - فلزی ، زمینه وسیعی که با سرعت زیاد رشد می‌کند، به علت اینکه
ترکیبات شامل پیوندهای مستقیم فلز - کربن را بررسی می‌کند دو شاخه را بهم
مرتبط می‌سازد. همانطوری که می‌توان حدس زد، قلمرو شیمی معدنی با فراهم
کردن زمینه‌های تحقیقی اساسا نامحدود ، بسیار گسترده است.

مقایسه مواد آلی و مواد معدنی

مواد شیمیایی آلی و معدنی با همدیگر تفاوتهای کلی دارند که عبارتند از:

در تمام مواد آلی حتما کربن وجود دارد، در صورتی که مواد معدنی بدون کربن
بسیارند. ضمنا در ترکیبات آلی ، اتمهای کربن می‌توانند با یکدیگر ترکیب
شوند و زنجیرهای طویل تشکیل دهند، در حالی‌که این خاصیت در عناصر دیگر
خیلی کمتر دیده می‌شود.

مقاومت مواد آلی در برابر حرارت از مواد معدنی کمتر است.

اغلب واکنش‌های میان مواد آلی کند و دو جانبه یا تعادلی هستند، در صورتی‌که اغلب واکنش‌های معدنی تند می‌باشند.

در ترکیبات آلی ، ممکن است 2 یا چند جسم مختلف با فرمولهای ساختمانی مختلف
، دارای یک فرمول مولکولی باشند که در این صورت به آنها ایزومر یا همفرمول
گفته می‌شود. مثلا الکل معمولی C2H5OH با جسمی به نام اتر اکسید متیل
CH3OCH3 همفرمول یا ایزومر است. زیرا هر دو دارای فرمول بسته یا مولکولی
C2H6O هستند، در صورتی که پدیده ایزومری در ترکیبات معدنی وجود ندارد.

تقسیم بندی مواد شیمیایی آلی

عناصر تشکیل دهنده ترکیبات شیمیایی آلی به ترتیب فراوانی مطابق زیر است:

فلزات , هالوژنها , C , H , O , N , S , P , As . فراوانترین چهار عنصر N
, O , H , C عناصر اصلی سازنده مواد آلی به حساب می‌آیند. زیرا اغلب اجسام
آلی از این چهار عنصر تشکیل یافته‌اند و با توجه به همین مطلب ، مواد آلی
را به چهار دسته کلی تقسیم می‌کنیم:

هیدروکربنهای ساده

ترکیباتی هستند که فقط از H , C درست شده‌اند و به همین دلیل ، هیدروکربن
شده‌اند. آنها با فرمول کلی CxHy نمایش می‌دهند. بسته به اینکه y , x چه
اعدادی باشند، هیدروکربنهای گوناگون یافت می‌شوند.
هیدروکربنهای اکسیژن‌دار

ترکیباتی هستند که از O , H , C درست شده اند و با فرمول کلی CxHyOz نشان داده می‌شوند.
هیدروکربنهای نیتروژن‌دار

ترکیباتی هستند که از N , H , C درست شده‌اند و با فرمول کلی CxHyNt نشان داده می‌شوند.
هیدروکربنهای اکسیژن و نیتروژن دار

ترکیباتی هستند که علاوه بر H ، C ، اکسیژن و نیتروژن و با فرمول کلی CxHyOzNt نمایش داده می‌شوند.

مواد شیمیایی آلی سمی

مواد شیمیایی سنتزی ترکیباتی هستند که در طبیعت یافت نمی‌شوند و اغلب توسط
شیمیدانان از اجسام ساده‌تر یا فروپاشی موادی با ساختار پیچیده‌تر ، سنتز
می‌شوند. اکثر این مواد مصرف تجاری دارند و بخش اعظم آنها ترکیباتی آلی
هستند که از نفت بعنوان منبع اولیه کربن در ساختمان این ترکیبات استفاده
شده است. از ترکیبات آلی سنتزی که سمی هم هستند در مهار انواع آفتها
استفاده می‌شود و سمیت این مواد ، موجب نگرانی از لحاظ سلامتی انسان و
سایر موجودات و همچنین آلودگی محیط زیست شده است.


آفت‌کشها

آفت‌‌کشها ترکیباتی هستند که یک موجود نامطلوب را از بین برده و یا با
مداخله در فرایند تکثیر آنها ، جمعیتشان را مهار می‌کنند. خاصیت مشترک
تمام آفت‌کش‌های شیمیایی این است که فرایند سوخت و ساز مهم موجوداتی را که
این مواد برای آنها سمی است، مسدود می‌کنند. آفت‌کش‌ها بطور گسترده در
مهار آفتهای کشاورزی مانند علف‌های هرز و همچنین حشرات مورد استفاده قرار
می‌گیرند. آفت‌کش‌های سنتزی از همان اوایل مصرف بعلت تاثیری که در سلامت
انسان در اثر مصرف مواد غذایی آغشته با این مواد شیمیایی دارند، موجب
نگرانی بوده است.


تاریخچه استفاده از آفت‌کش‌ها

یونانیها حدود 1000 سال پیش از میلاد برای ضد عفونی کردن خانه‌های خود
ازحاصل از سوزاندن گوگرد جامد استفاده می‌کردند. این عمل تا قرن نوزدهم با
وارد کردن این عنصر در شمع مورد استفاده قرار می‌گرفت. استفاده از آرسنیک
و ترکیبات آن برابر مهار حشرات حداقل به سال 900 میلادی بر می‌گردد و از
اواخر قرن نوزدهم تا جنگ جهانی دوم کاملا گسترش یافت.

سبز پاریس که نمک مس با یون آرسنیک است، حشره‌کش معروفی است که در سال
1867 معرفی شد. ترکیبات آرسنیک در دهه‌های 1930 تا 1950 بطور گسترده مورد
استفاده قرار می‌گرفت تا اینکه در سالهای 1940 تا 1950 صنایع شیمیایی
آمریکا مقادیر زیادی از آفت‌کش‌های جدید بویژه حشره‌کش‌ها را که ترکیبات
آلی کلردار بودند، تولید کردند.
انواع آفت‌کش‌ها

آفت‌کش‌ها انواع مختلفی دارند، اما پرکاربردترین آنها عبارتند از:
حشره‌کش‌ها

حشره‌کش‌ها هزاران سال است که توسط مردم استفاده می‌شوند. انگیزه اصلی
برای استفاده از آنها ، مهار امراضی است که حشرات ، ناقل آن هستند.
مالاریا ، تب زرد و ... نمونه‌هایی از این امراض هستند. عامل دیگر استفاده
از حشره‌کش‌ها این است که حشرات به محصولات غذایی آسیب می‌رسانند.

از مهمترین حشره‌کش‌ها می‌توان ترکیبات آلی کلردار مانند ددت را نام برد
که در گذشته بصورت گسترده مورد استفاده قرار می‌گرفت. توکسافنها و
سیکلوپنتادی‌انهای کلردار شده مانند هپتا کلروآلدرین جزء مواد آلی
حشره‌کش‌ها محسوب می‌شوند. امروزه از حشره‌کش‌های آلی فسفات‌دار که مدت
زیادی در محیط زیست انبار نمی‌شوند، استفاده می‌شود.
علف‌کش‌ها

این مواد اغلب برای از بین بردن علفهای هرز بدون آسیب رساندن به محصولات
اصلی بکار می‌رود. در اوایل قرن بیستم از نمکهای معدنی مثل (سدیم کلرات)
بعنوان افشانه‌های علف‌کش استفاده می‌کردند. بعدها ترکیبات آلی آرسنیک‌دار
جای آنها را گرفتند. ولی امروزه علف‌کش‌های معدنی و آلی فلزی بدلیل دوام
آنها در خاک از دور خارج شده‌اند و ترکیبات کاملا آلی جای آنها را
گرفته‌اند که می‌توان بعنوان مثال به علف‌کش‌های تری‌آزین اشاره کرد که
آترازین مشهورترین عضو این گروه برای نابود کردن علفهای هرز مزارع ذرت
بکار می‌رود.
قارچ‌کش‌ها

قارچ‌کش‌ها برای مهار کردن رشد انواع مختلف قارچ‌ها بکار می‌رود. گوگرد به
شکل گرد و افشانه بعنوان قارچ‌کش برای مبارزه با زنگ‌زدگی گردمانند روی
گیاهان استفاده می‌شود. هگزاکلروبنزن بعنوان یک قارچ‌کش کشاورزی برای
محصولات گندم مصرف می‌شود. از ترکیبات آلی جیوه‌مانند متیل جیوه هم بعنوان
قارچ‌کش برای محافظت دانه‌های گندم استفاده می‌شود.

تاثیر ترکیبات آلی سمی بر روی محیط زیست

در ترکیب اکثر آفت‌کش‌های آلی از کلر استفاده می‌شود. شکستن پیوند کلر و
کربن دشوار است و حضور کلر باعث کم شدن واکنش‌پذیری سایر پیوندها می‌شود.
هرچند این خاصیت باعث دوام بیشتر آفت‌کش می‌شود، اما با وارد شدن ترکیبات
آلی کلردار به محیط زیست تخریب آنها بکندی صورت می‌گیرد و باعث تراکم آنها
در محیط زیست می‌شود. ترکیبات کلردار آلی آبگریزند. اما در چربی‌ها حل
می‌شوند. این خاصیت سبب جمع شدن آنها در بافت چربی انسان و موجودات دیگر
می‌شود.                                                                    daneshema . com   و shimi.blogfa.com